In Nederland zijn we vrij afstandelijk. Lichaamscontact zoals knuffelen wordt relatief weinig gedaan. Lichamelijk contact wordt door veel mensen helaas vooral met seks geassocieerd. Dat is zonde, want lichaamscontact – waaronder knuffelen – heeft een enorm positieve invloed op de gezondheid. Zo vermindert het onder andere stress, maar knuffelen heeft nog veel meer positieve eigenschappen.
De effecten van knuffelen
Tijdens het knuffelen komt het hormoon oxytocine vrij. Dat is de reden dat oxytocine ook wel het knuffelhormoon wordt genoemd. Het is een sociaal hormoon en stimuleert sociaal gedrag. Oxytocine geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen, zowel in jezelf als de maatschappij. Het zorgt ervoor dat mensen zich met elkaar verbinden en het vergroot het empathisch vermogen.
Oxytocine is voornamelijk bekend als een vrouwenhormoon dat betrokken is bij de zwangerschap, lactatie en de ‘bonding’ tussen moeder en kind. Maar het knuffelhormoon speelt niet alleen bij vrouwen een rol. Het heeft veel verschillende functies, ook bij mannen. Naast stressvermindering verhoogt oxytocine ook het libido van zowel mannen als vrouwen. Het zorgt voor een gevoel van vertrouwen en versterkt daarmee relaties (zowel met de ander als met jezelf).
Tekort aan oxytocine
Vijf procent van de mensen maakt geen oxytocine vrij na een stimulus, bijvoorbeeld knuffelen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Er kan bijvoorbeeld in het verleden sprake zijn geweest van seksueel misbruik. Er is nu een negatieve koppeling tussen aanraking en ontspanning, want aanraking is door deze negatieve ervaring aan stress gekoppeld. Ongeveer de helft van seksueel misbruikte vrouwen maakt geen oxytocine vrij na lichamelijke aanraking. Stress kan ook – net als een te hoog testosteronniveau – de aanmaak van oxytocine remmen.
Een tekort aan oxytocine wordt in verband gebracht met verschillende klachten. Zo zijn lage oxytocinewaarden vastgesteld bij mensen met fibromyalgie, depressie, autisme, chronische stress, CVS, MS en Parkinson.
Bij een tekort aan oxytocine worden allerlei processen verstoord. Vooral een tekort op jonge leeftijd heeft grote gevolgen, want oxytocine is essentieel voor de ontwikkeling van de hersenen. Voldoende oxytocine door veelvuldig knuffelen en huid-op-huid-contact zorgt voor een gevoel van veiligheid en zekerheid waardoor het kind zich beter kan ontwikkelen.
Knuffelen om klachten te verminderen?
Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de toediening van oxytocine de symptomen van fibromyalgie en autisme kan verminderen. Verder werkt oxytocine pijnstillend en heeft het een sterk antistress en antidepressief effect.*1
De vraag is of knuffelen dezelfde effecten heeft als de toediening van oxytocine. Een knuffel van minimaal 20 seconden verhoogt de oxytocinewaarden en kan daarom mogelijk als behandeling worden ingezet bij onder andere pijn, fibromyalgie, autisme, stress, angst en depressies. Uit een onderzoek bleek dat vaker knuffelen en hogere oxytocinewaarden gepaard gaan met een lagere bloeddruk en verlaagde hartslag in premenopauzale vrouwen.*2 Hierdoor nam hun risico op hart- en vaatziekten af.
Acht knuffels per dag voor een gelukkiger leven
Dr. Paul Zak is expert op het gebied van oxytocine. Volgens hem zouden acht knuffels per dag zorgen voor een toename van de oxytocinewaarden en daarmee leiden tot een gelukkiger leven en betere relaties.*3
Maar Richard, ik heb niemand om mee te knuffelen
Gelukkig is knuffelen niet de enige manier om oxytocine aan te maken. Naast knuffelen zijn er nog andere manieren om de productie van het knuffelhormoon te stimuleren. Zo komt oxytocine ook vrij bij:*3+4
- Het aaien van honden
- Een massage
- Bidden
- Dansen
- Het gebruik van social media (stijging tot wel 150%)
- Masturbatie en voornamelijk bij een orgasme
Wat moet ik onthouden?
Knuffelen stimuleert de productie van het knuffelhormoon oxytocine. Maar ook het aaien van honden, een massage, bidden, dansen, het gebruik van social media, masturbatie en een orgasme leiden tot een vrijgave van oxytocine. Het zorgt voor een gevoel van veiligheid, zekerheid en vertrouwen. Oxytocine stimuleert sociaal gedrag en vergroot het empathisch vermogen. Het zorgt ervoor dat mensen zich met elkaar verbinden. Een tekort aan oxytocine zorgt voor een verstoring van allerlei processen. Door 20 seconden te knuffelen neemt de hoeveelheid oxytocine toe. Acht knuffels per dag blijkt te zorgen voor een gelukkiger leven met betere relaties.
En nu
Geef je partner, ouders, broer, zus of buren een extra knuffel en geniet van de gezondheidsvoordelen.
Bronnen ter verdieping
1. www.voedingsgeneeskunde.nl/vg-17-2/facilitator-van-het-leven
2. Light, K. C., Grewen, K. M., & Amico, J. A. (2005). More frequent partner hugs and higher oxytocin levels are linked to lower blood pressure and heart rate in premenopausal women. Biological psychology, 69(1), 5-21.
3. Paul Zak (Neuroeconomist): https://www.ted.com/talks/paul_zak_trust_morality_and_oxytocin#t-285287
4. Nienke Endenburg (universitair docent relatie mens en dier): https://www.quest.nl/artikel/internationale-knuffeldag-gebruik-je-huisdier
5. Paul Zak (Neuroeconomist): https://www.ted.com/talks/paul_zak_trust_morality_and_oxytocin#t-285287
Anonymous
op 13 Jan 2018Anonymous
op 13 Jan 2018Anonymous
op 13 Jan 2018Anonymous
op 14 Jan 2018